در دنیای اقتصاد و صنعت امروز داشتن برخی استانداردها از اهمیت زیادی برخوردار است. صدور گواهینامه‌های ایزو در ایران می‌بایست توسط شرکت‌هایی صورت بگیرد که مورد تایید مرکز تایید صلاحیت ایران NACI باشند.

در این مطلب سعی داریم به بررسی مراجع اخذ و صدور گواهینامه ایزو بپردازیم. در ابتدا می‌بایست با مفهوم ایزو و گواهینامه‌های استاندارد مختلف آشنا شویم.

ایزو ISO چیست؟

ایزو ISO از جمله سازمان‌های بین‌المللی است که متشکل از کمیته هماهنگی استاندارد سازمان ملل متحد و سازمان فدراسیون بین‌المللی انجمن های استاندارد ملی است.

که همچون سایر سازمان‌های بین‌المللی، وظایف آن در سطح دنیا مورد حمایت و قابل اجرا است. وظیفه اصلی سازمان بین‌المللی ایزو وضع یک سری استانداردها به دلیل یکسان سازی روال کاری و آسان نمودن امور تولید و توسعه هر چه بیشتر خدمات و تولیدات با هدف حمایت نمودن از تولید کننده و مصرف کننده، بنا به خواست و شرایط همه کشورها از لحاظ قانونی است.

گواهینامه ایزو در ایران

شرکت‌های زیادی در ایران هستند که گواهینامه ایزو صادر می‌کنند و اعتبار مراجع این گواهینامه‌ها باهم متفاوت است. برخی از این شرکت‌های مرجع اخذ و صدور انواع گواهینامه ایزو تایدیه بین المللی دارا است و گواهینامه ایزو که صادر می‌نمایند، دارای اعتبار بین المللی است.

صادرکنندگان گواهی ایزو در ایران همچون سایر کشور ها به نام  CB  شناخته می‌شوند. معمولا این شرکت‌ها برای پیاده سازی الزامات گواهی استاندارد ایزو نیز خدمات ارائه می کنند. یعنی ابتدا توسط کارشناسان مجموعه برای شرکت متقاضی گواهینامه ایزو، مراحل لازم و مقدمات الزامات مربوط به آن استاندارد پیاده سازی شده، سپس استاندارد ایزو مورد نظر توسط مرجع صادر خواهد شد. 

مهم‌ترین و پرکاربردترین گواهینامه‌های ایزو در ایران

برخی از گواهینامه‌های ایزو در میان فروشگاه‌ها و شرکت‌های مختلف از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.

گواهینامه‌های ایزو در ایران که در مشاغل مختلفی دارای کاربرد هستند و متقاضی بیشتری دارند عبارتند از: 

• گواهینامه ISO 9001 : این گواهینامه بر اساس مدیریت کیفیت خدمات و تولیدات ارائه می‌گردد و نشان دهنده مدیریت کیفیت در فروشگاه یا شرکت است.
• گواهینامه ISO 10004: این گواهینامه برای سنجیدن رضایت مشتریان بوده و در واقع زیر مجموعه ایزو ۹۰۰۰  است. ایزو ۱۰۰۰۴ تدوین یک راهنما برای برنامه‌ریزی و طراحی و اجرای پایش رضایت مشتری است.
• گواهینامه ISO 10002 : این گواهینامه در تمامی سازمان‌های تجاری و غیر تجاری و تجارت‌های الکترونیکی یک سیستم کارآمد برای رسیدگی و پیگیری‌های مربوط به شکایات مشتریان است.
• گواهینامه ISO HACCP :این ایزو اشاره به بهداشت مواد غذایی و مدیریت نمودن ایمنی و کیفیت و سلامت مواد غذایی تولید شده دارد.
• گواهینامه ISO 14001: این ایزو نیز تعهد شرکت‌ها را به حفظ محیط زیست نشان می‌دهد.

اهمیت اخذ گواهینامه ایزو در ایران

هر شرکت و مجموعه‌ای  که از گواهینامه‌ها و استانداردهای ایزو بهره‌مند باشد و نشان آن را بر روی محصولات و خدمات خود داشته باشد، به معنی رعایت کردن و اثبات تمامی استانداردها و همچنین عمل به تعهدات خود در قبال کاربر و مشتری و جامعه است و نشان دهنده پیش بودن و با کیفیت‌تر خدمات و محصولات آن از سایر رقبا است.

از اساسی‌ترین پایه‌های علم و فناوری استاندارد سازی است که در پیشرفت اقتصاد و صنعت بسیار تاثیر گذار خواهد بود. هدف اصلی از صدور انواع گواهینامه‌های استاندارد نیز تلاش بیشتر شرکت‌ها و مجموعه‌ها برای افزایش کیفیت سطح خدمات و محصولات است. 

مرجع اخذ و صدور انواع گواهینامه ایزو

گواهینامه‌های معتبر ایزو در ایران صادر شده توسط مراجع صدور CB هستند. شرکت‌های CB مجموعه‌های به اصطلاح خصوصی صدور ایزو می باشند که بر پایه ایزو ۱۷۰۲۱ توسط مراجع اعتباردهی AB  مورد ممیزی قرار می‌گیرند و نهایتا تایید صلاحیت می‌شوند. مراجع صدور یا همان CB ها تنها زمانی که توسط یک AB معتبر تایید و اعتباردهی شوند، معتبر هستند. 

مراجع اعتباردهی خود به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :

• دسته اول IAF که یک انجمن جهانی متشکل از مراکز اعتباردهی صدور گواهینامه ها در ۷۱ کشور مختلف دنیا است. برای مثال در ایران مرکز NACI و درانگلیس مرکز UKAS و در ایتالیا Accredia  مراکزی هستند که صلاحیت شرکت‌های صادر کننده گواهینامه را تایید می‌نمایند. گواهینامه ایزو که اعتبار یافته توسط IAF هستند جز گواهینامه‌های ایزو معتبر به حساب می‌آیند هرچند کشور صادر کننده آن نیز بسیار دارای اهمیت است و می تواند به ارزش آن بیافزاید.
• دسته دوم مرجع اعتباردهی ASCB است که در واقع سرویس اعتباردهی مراجع صدور اروپا تعریف می‌شود. چیزی در حدود ۹۰ CB در سطح دنیا تایید شده این سرویس اعتباردهی که دفتر اصلی آن در لندن مستقر است، هستند.